پیش هزاره‌ای (Premillennialism) یکی از دیدگاه‌های اصلی در مورد آخرالزمان در مسیحیت است که به بازگشت عیسی مسیح به زمین قبل از هزاره صلح (دوره هزار ساله) اعتقاد دارد.
بر اساس این دیدگاه، پس از بازگشت مسیح، او به مدت هزار سال بر زمین سلطنت خواهد کرد و در این دوران، صلح و عدالت مطلق در سراسر جهان حاکم خواهد شد. پس از این دوره هزار ساله، شیطان برای بار آخر رها می‌شود و نبرد نهایی بین خیر و شر رخ خواهد داد و در نهایت، مسیح پیروز خواهد شد و پادشاهی ابدی خدا بر زمین برقرار خواهد شد.
پیش هزاره‌ای به تفسیر تحت‌اللفظیِ ایام آخر اعتقاد دارد. این دیدگاه، رویدادهای ذکر شده در مکاشفه فصل‌های ۱۹ و ۲۰ را به عنوان یک توالی زمانیِ آینده‌نگر و پیشرونده در نظر می‌گیرد که شامل موارد زیر است:
ربوده شدن (Rapture)
ظهور یک ضد مسیح واحد
مصیبتی هفت ساله
بازگشت دوم مسیح
نبرد آرماگدون
داوری ضد مسیح و زنجیر شدن شیطان
رستاخیز مردگان
برقراری هزار سال سلطنت صلح (هزاره)
رهایی شیطان و یک شورش نهایی
داوری نهایی
آغاز آسمان نو و زمین نو ( “حالت ابدی”)
پیش هزاره‌ای تاریخی در مقابل پیش هزاره‌ای تفکیکی
در درون مفهوم پیش هزاره‌ای، طرفداران به دو دسته تقسیم می‌شوند: پیش هزاره‌ای تاریخی (یا “پیمانی”) (Historic Premillennialists) (CP) و پیش هزاره‌ای تفکیکی (Dispensational Premillennialists) (DP). هر دو گروه زیر چتر “پیش هزاره‌ای” قرار می‌گیرند زیرا اعتقاد دارند که آمدن دوم مسیح قبل از دوره هزار ساله صلح رخ خواهد داد. با این حال، در مورد ربوده شدن و اسرائیل مدرن، تفاوت‌های قابل توجهی بین این دو دیدگاه وجود دارد.
پیش هزاره‌ای تاریخی (HP) باورمند به «پس از مصیبت» است، یعنی معتقد است که ربوده شدن کلیسا بعد از مصیبت هفت ساله رخ خواهد داد. این دیدگاه بر این عقیده است که کلیسا برای ملاقات با مسیح در هوا ربوده خواهد شد و سپس او را به زمین اسکورت می‌کند تا در حکومت هزار ساله واقعی او سهیم باشد. پیش هزاره‌ای تاریخی تمایزی بنیادین الهیاتی بین اسرائیل و کلیسا نمی‌بیند. این دیدگاه معتقد است که کلیسا جایگزین وعده‌های داده شده به اسرائیل می‌شود و به همین ترتیب، هزاره برای کلیسا است، نه اسرائیل.
از این دیدگاه به عنوان «تاریخی» یاد می‌شود زیرا بسیاری از پدران کلیسا، از جمله جاستین شهید و ایرنئوس در قرن دوم، به این دیدگاه پایبند بودند.
طرفداران این دیدگاه عبارتند از جان گیل، چارلز اسپرجن، جان پایپر، آلبرت موهلر، فرانسیس شفر، کارل اف اچ هنری، هارولد لیندسل، دی.ای. کارسون، برایان چپل و گوردون کلارک.
پیش هزاره‌ای تفکیکی (DP) پیچیده‌ترین توالی زمانی برای ایام آخر را ارائه می‌دهد. این دیدگاه استدلال می‌کند که عصر کنونی کلیسا با ربوده شدن کلیسا (رﺙ. اول تسالونیکیان ۴: ۱۵-۱۷) به پایان می‌رسد، که همراه با ظهور ضد مسیح، آغاز مصیبت عظیم هفت ساله بر روی زمین را رقم می‌زند.
پیش هزاره‌ای تفکیکی همچنین معتقد است که خدا هم برای ملت اسرائیل (رﺙ. رومیان ۱۱: ۲۸-۲۹) و هم برای کلیسا («اسرائیل مؤمن»؛ رﺙ. مکاشفه ۷: ۴) جایگاهی قائل است. پیش هزاره‌ای تفکیکی بیان می‌کند که در عصر حاضر، یهودیان باید عیسی را به عنوان نجات‌دهنده خود بپذیرند تا عیسی بتواند با جلال برای برقراری سلطنت هزار ساله خود بازگردد.
سپس، در طول هزاره، مسیح بر تخت داود خواهد نشست و از اورشلیم بر جهان حکومت خواهد کرد؛ اسرائیل دوباره جایگاه افتخاری در میان ملت‌ها به دست خواهد آورد و معبد با احیای قربانی‌های معبدی به عنوان یادبود بازسازی خواهد شد.
شکل تفکیکی مدرن پیش هزاره‌ای ریشه در دهه ۱۸۳۰ با جان نلسون داربی (۱۸۰۰-۱۸۸۲)، محبوبیت کتاب مرجع اسکوفیلد و در سطح علمی، با الهیات نظام‌مند هشت جلدی اثر لوئیس شری چافر دارد.
طرفداران این دیدگاه عبارتند از وین گرودم، اروین لوتسر، چارلز ال فینبرگ، جان والوورد، چارلز رایر و جی دوایت پنتی‌کاست، و این دیدگاه از طریق کتاب پرفروش هال لیندسی در سال ۱۹۷۰، «آخرین سیاره بزرگ زمین»، و مجموعه «بازماندگان» اثر تیم لاهی و جری جنکینز به شهرت رسید.
مزایای پیش هزاره‌ای
تفسیر تحت‌اللفظی مکاشفه: بسیاری از مسیحیان طرفدار تفسیر تحت‌اللفظی کتاب مکاشفه هستند. پیش هزاره‌ای‌ها استدلال می‌کنند که کتاب مکاشفه صرفا درباره آخرالزمان نیست. بلکه درباره مقصدشناسی (نقشه خدا)، رستگاری، حکومت الهی واقعی و ابدیت است. این کتاب درباره پایان‌های اصولی است، نه نابودی زمین (زمین جدیدی وجود خواهد داشت).
امیدبخشی: این فهرست جامع از رویدادها به مردم امید می‌دهد. در میان شر، بی‌عدالتی و درد، می‌توانیم با دانستن اینکه پایان چگونه خواهد بود به جلو نگاه کنیم. هدفی و نقشه‌ای برای زمان و چگونگی رهایی زمین از شر توسط عیسی وجود دارد، و ما می‌توانیم مشتاقانه منتظر آن باشیم.
معایب پیش هزاره‌ای
ضعف‌های تفسیر متن: منتقدان استدلال می‌کنند که در پیش هزاره‌ای شکاف‌های زیادی در تفسیر متن وجود دارد. سام استورمز در مورد مشکلی صحبت می‌کند که حتی پس از بازگشت عیسی برای برقراری هزاره او، گناه و مرگ همچنان ادامه دارد. اگر بندگی و فساد باقی بماند، در مورد سلطنت مسیح چه می توان گفت؟ مگر مرگ با بازگشت مسیح (رﺙ. اول قرنتیان ۱۵) شکست نمی‌خورد؟
دلیل ربوده شدن مسیحیان: همچنین این سوال وجود دارد که چرا مسیحیان قبل از مصیبت ربوده می‌شوند، اگر اصلا ربوده شوند. این نوع تفسیر می‌تواند منجر به دیدگاهی بی‌علاقه و بی‌تفاوت نسبت به ایام آخر شود. اگر مسیحیان فکر می‌کنند که در هیچ‌کدام از رویدادهای آخرالزمان حضور نخواهند داشت، چرا باید به آنها اهمیت دهند؟
