برنابا که بود؟ صدای امید و اتحاد در کلیسای نخستین

در میان شخصیت‌های برجسته کلیسای نخستین، برنابا یکی از مهم‌ترین و در عین حال کمتر شناخته‌شده‌ترین افراد است. او در کتاب اعمال رسولان به عنوان مردی پر از ایمان، محبت و روح‌القدس معرفی شده است. لقب او به معنی «پسر تشویق» است که از سوی رسولان به او داده شد. این شخصنه تنها مشوقی برای دیگران، بلکه پشتیبان و واسطه‌ای برای اتحاد در بین شاگردان مسیح بود. در این مقاله، به زندگی، ویژگی‌ها، نقش کلیدی و تأثیرات ماندگار این شخص در جنبش مسیحیت نخستین می‌پردازیم.

۱. برنابا که بود؟

برنابا که نام اصلی‌اش یوسف (یا یوسُف) بود، از قبیله لاوی و اهل قبرس بود (اعمال ۴:۳۶). او یکی از اولین کسانی بود که دارایی‌های خود را فروخت و آن را در اختیار رسولان گذاشت تا بین نیازمندان تقسیم شود. این عمل سخاوتمندانه نشان‌دهندهٔ قلب بخشنده و روح مشارکت‌جوی او بود.

“یوسف، که رسولان او را برنابا، یعنی پسر تشویق، نام نهادند، ملکی داشت و آن را فروخته، پولش را آورد و پای رسولان گذاشت.” (اعمال ۴:۳۶-۳۷)

نامی که رسولان برای او انتخاب کردند، بازتاب شخصیت تأثیرگذارش بود. برنابا کسی بود که با گفتار و کردار خود، دیگران را تشویق می‌کرد تا در ایمان قوی‌تر بایستند.

۲. شخصیت برنابا: مردی پر از محبت و واسطه صلح

این شخص برخلاف برخی دیگر از شخصیت‌های کلیسا، نماد تشویق، ایجاد پیوند و مصالحه بود. وقتی پولس پس از ایمان آوردن به مسیح، با شک و تردید توسط دیگر رسولان روبه‌رو شد، برنابا بود که او را به جمع آنان آورد و اعتماد اولیه را برای ورود او به جماعت ایمانداران فراهم ساخت.

“و برنابا او را گرفته، نزد رسولان برد و برای ایشان بیان کرد که چگونه در راه مسیح شده است.” (اعمال ۹:۲۷)

این حمایت نه تنها باعث رشد شخصی پولس شد، بلکه موجب گسترش عظیم جنبش بشارتی کلیسا در آینده گشت. همچنین بعدها که مرقس، پسرخاله برنابا، نیاز به حمایت داشت، او باز هم با محبت و صبر در کنارش ایستاد.

۳. خدمت در آنتاکیه: پایه‌گذاری اولین کلیسای جهانی

وقتی خبر ایمان‌آوردن غیر یهودیان در آنتاکیه به گوش کلیسای اورشلیم رسید، آن‌ها برنابا را به آن‌جا فرستادند. برنابا با دیدن کار خداوند در میان امت‌ها، نه تنها شاد شد، بلکه آنان را تشویق کرد تا در ایمان خود رشد کنند.

“چون آمد و فیض خدا را دید، شادمان گردید و همه را نصیحت نمود که با دل راست در خداوند ثابت قدم بمانند.” (اعمال ۱۱:۲۳)

او سپس برای کمک به تعلیم دادن کلیسا، پولس را از طرسوس دعوت کرد. این دو یک سال کامل در آنتاکیه خدمت کردند و آنجا نخستین بار، پیروان عیسی به نام «مسیحی» خوانده شدند. این کلیسا الگویی شد برای بسیاری از جماعت‌های ایماندار که بعداً در سرتاسر جهان تشکیل شدند.

۴. سفرهای بشارتی و آزمون‌های اتحاد

برنابا و پولس در نخستین سفر بشارتی خود، به شهرهای آسیای صغیر سفر کردند و کلیساهایی را بنا نهادند. آنان با مقاومت، آزار و مخالفت‌هایی روبه‌رو شدند، اما ایستادگی کردند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این سفر، مشارکت صمیمانه میان این دو خادم بود. اما آغاز سفر دوم بشارتی، نقطه‌ای از اختلاف بود.

برنابا تصمیم داشت مرقس را با خود ببرد، اما پولس با توجه به ترک خدمت او در سفر قبلی، مخالفت کرد. در نهایت، مسیر این دو جدا شد، اما نتیجهٔ این جدایی، دو برابر شدن تیم‌های بشارتی بود.

در این ماجرا، شخصیت مصالحه‌جوی برنابا بار دیگر به چشم می‌آید؛ او به جای جدل، راه جداگانه‌ای برگزید و همچنان در مسیر خدمت ماند.

۵. ویژگی‌های الهام‌بخش برنابا

شخصیت برنابا برای کلیسا نمونه‌ای ماندگار است. او نه فقط یک واعظ، بلکه حامل روح صلح، تشویق و اتحاد بود. ویژگی‌های او همچنان الهام‌بخش رهبران و خادمان مسیحی در سراسر جهان است.

نتیجه‌گیری

این شخص تصویری کامل از کسی است که در سکوت، کلیسا را از درون تقویت می‌کند. او به ما می‌آموزد که تشویق، محبت و آشتی، نقش اساسی در رشد جامعهٔ ایمانی دارد. او نه تنها شریک خدمت پولس بود، بلکه پدر روحانی بسیاری از شاگردان مسیحی نیز به شمار می‌رود. نام او همواره با کلمات محبت، آرامش، تشویق و فروتنی همراه است.

کلیسا در هر نسل، به افرادی مانند این شخص نیاز دارد؛ افرادی که با قلبی بزرگ، گوش شنوا و دستانی باز، خدمت می‌کنند. تشویق او سبب شد ایمانداران تازه‌وارد جایگاهی پیدا کنند، و اختلافات در مسیر خدمت به‌جای شکاف، به فرصت تبدیل شود.

دعوت نهایی: اگر در زندگی ایمانی خود می‌خواهی اثرگذار باشی، گاهی لازم نیست واعظ یا معلم بزرگی باشی؛ کافی است همچون برنابا، پسر تشویق باشی. با محبت، حمایت و بخشش، می‌توانی قلب‌ها را به سوی خداوند نزدیک کنی. برنابا بودن یعنی تبدیل شدن به پلی میان دل‌های شکسته و حضور شفابخش خداوند.