خلاصه ای از کتاب سرگذشت مسیحیت در ایران زمین (فصل هفتم)
مسیحیت در دوره استیلای مغول
هلاکوخان که فاتح ایران و بغداد بود، همسری مسیحی داشت به نام «دُقوز خاتون ». می گویند مادرش ، سارکوتی باجی نیز مسیحی بوده است . از این رو، وقتی زمام امور ایران و خاورمیانه را به دست گرفت ، به مسیحیان آزادی ای اعطا کرد که در تمام طول حیات مذهبی شان از قرن اول تا آن زمان نداشتند. در دوره هلاکوخان وپنج خان بعدی ، مسیحیت دین ممتاز و اسلام دین مغضوب بود. در این زمان کلیساها و دیرها بنا شدند.
اما مسیحیانی که گویا بویی از اخلاقیات مسیحی نبرده بودند، بر مسلمین جفا رساندند و کوشیدند قرن ها حقارت را جبران کنند. آنان در ماه رمضان در ملأ عام شراب می نوشیدند و آن را بر لباس مسلمین می پاشیدند یا بر مدخل مساجد می ریختند. صلیب را در کوچه ها می گرداندند و کسبه را مجبور می کردند به آن ادای احترام کنند و بسیاری اعمال ضد مسیحی دیگر!
کلیساها در سراسر ایران از میان رفت و طبق اطلاعات موجود، فقط در شهرهای بغداد، موصل ، اربیل ، نصیبین ، دیاربکر، مَیفرقاط ، ماردیس ، تبریز، ارومیه و مراغه کلیسایی وجود داشته است . طبق این فهرست ، فقط سه شهر درمحدوده ایران امروزی دارای کلیسا بوده است . اما این پایان غم ها و رنج ها نبود. با تصرف کامل ایران در سال ۱۳۹۵ توسط تیمورخان ، باقیمانده مسیحیت سال های پیشین نیز از صفحه روزگار محو شد.مسیحیان باقی مانده یا مسلمان شدند یا به کردستان گریختند و ملتی را تشکیل دادند که امروزه « آسوری »نامیده می شود.
