این عبارت که عیسی «فرزند نخست‌زاده مردگان» است به چه معناست؟

رحمت و سلام بر شما از سوی او که هست و بود و خواهد آمد، و از سوی هفت روحی که در مقابل تخت او هستند، و از عیسی مسیح شاهد امین، نخست‌زاده مردگان و فرمانروای پادشاهان زمین (مکاشفه ۱: ۴).

عنوان «فرزند نخست‌زاده مردگان» برای مسیح از اهمیت تئولوژیکی بالایی برخوردار است، به خصوص با در نظر گرفتن عید پاک. کلمه یونانی «فرزند نخست‌زاده» که یوحنا استفاده می‌کند «پروتوٹوکوس» (prōtotokos) است که به معنای واقعی کلمه به ترتیب تولد اشاره دارد – اولین فرزندی که به دنیا می‌آید. این مفهومی با اهمیت بسیار زیاد در عهد عتیق است، جایی که پسر ارشد جایگاه پدرش را به عنوان رئیس خانواده به ارث می‌برد، برکت پدر را دریافت می‌کند و دو برابر سهم ارث را دریافت می‌کند (تثنیه ۲۱: ۱۷). بعد از عید فصح در مصر، خدا به قوم خود گفت که هر فرزند اول‌زاده به عنوان فرزند خودش کنار گذاشته می‌شود (خروج ۱۳: ۲) و کل ملت اسرائیل به عنوان «فرزند نخست‌زاده» خدا شناخته می‌شد (خروج ۴: ۲۲).

به دلیل اهمیت کتاب مقدسی که به مفهوم تعلق گرفته است، کلمه «فرزند نخست‌زاده» معنایی مجازی پیدا کرد و به جایگاه ویژه فرزند اول به عنوان پسر و وارث برجسته نیز اشاره کرد. در عهد جدید، مسیح به عنوان «اسرائیل جدید» نشان داده شده است، اوج و تحقق وعده خدا برای برکت دادن به همه ملت‌ها از طریق نسل ابراهيم (غلاطیان ۳: ۷). عیسی در زندگی کامل و مرگ فداکارانه خود نقش مورد نظر اسرائیل را به عنوان پسر ارشد وفادار خدا ایفا می‌کند و با رستاخیز باشکوهش مورد تأیید خدا قرار می‌گیرد.

عیسی به عنوان فرزند نخست‌زاده

عبارت «فرزند نخست‌زاده» (پروتوٹوکوس) بارها در عهد جدید برای توصیف مسیح به کار رفته است. بیایید به چند نمونه از این آیات نگاه کنیم:

رومیان ۸: ۲۹: «زیرا کسانی را که از پیش می‌شناخت، ایشان را نیز مقدر ساخت تا مانند پسر او صورت‌مند شوند، تا او در میان بسیاری برادران، نخست‌زاده باشد.»
در این آیه، عیسی به عنوان «نخست‌زاده میان بسیاری برادران» توصیف می‌شود. این بدان معناست که او الگو و نمونه‌ای برای همه کسانی است که پیرو او هستند.

کولسیان ۱: ۱۵: «او صورت خدای نادیدنی است، نخست‌زادهٔ همهٔ آفرینش.»
این آیه بر جایگاه ویژه عیسی به عنوان اولین مخلوق خدا و همچنین برتری او بر کل آفرینش تأکید می‌کند.

کولسیان ۱: ۱۸: «او [عیسی] سرِ بدن، یعنی کلیسا، است؛ او آغاز است، نخست‌زادهٔ مردگان، تا در همه چیز او اول باشد.»
این آیه به سه جنبه از برتری مسیحاشاره می‌کند: او سر کلیسا، آغاز همه چیز و اولین کسی است که از مردگان قیام کرد.

عبرانیان ۱: ۶: «اما چون او [خدا] نخست‌زاده را به عالم می‌آورد، می‌گوید: ‘و همهٔ فرشتگان خدا او را سجده کنند.’»
این آیه نشان می‌دهد که عیسی شایسته پرستش است، زیرا او از جایگاه ویژه‌ای نزد خدا برخوردار است.

علاوه بر این آیات، دو آیه دیگر نیز همین مفهوم را با عبارات کمی متفاوت بیان می‌کنند:

اعمال رسولان ۲۶: ۲۳: «…که مسیح می‌بایست زجر بکشد و نخستین کسی باشد که از مردگان برخیزد و نور را هم به قوم خود و هم به امّت‌ها اعلام کند.»
این آیه بر اهمیت قیام عیسی از مردگان به عنوان اولین نفر تأکید می‌کند.

۱ قرنتیان ۱۵: ۲۰-۲۲: «زیرا همان‌طور که به واسطهٔ یک انسان موت درآمد، به واسطهٔ یک انسان نیز قیامت مردگان واقع شد. زیرا چنان‌که در آدم همه می‌میرند، همچنین در مسیح همه زنده خواهند شد. لیکن هر کس در مرتبهٔ خود: مسیح نخست‌میوه، سپس در آمدن او، ایشان که از آنِ مسیح‌اند.»
این آیه عیسی را به عنوان «نخست‌میوه» مردگان توصیف می‌کند. این بدان معناست که او اولین کسی است که از مرگ قیام کرد و راه را برای قیامت نهایی همهٔ مؤمنان باز کرد.

عیسی به عنوان فرزند نخست‌زاده مردگان
اصطلاح «فرزند نخست‌زاده مردگان» برای عیسی مسیح دارای دو جنبهٔ مهم است: برتری در زمان و برتری در مقام.

برتری در زمان: عیسی اولین کسی بود که پس از مرگ دوباره زنده شد. این قیام او آغازگر دوران جدیدی است که خدا با پیروزی عیسی بر گناه و مرگ به ارمغان آورد. رستاخیز عیسی مسیح راه را برای همهٔ کسانی که به او ایمان دارند باز می‌کند تا در زمان بازگشت او، پیرو او در رستاخیزی مشابه باشند. این مهم است زیرا نشان می‌دهد که امید نهایی ما صرفا رفتن روح به بهشت نیست، بلکه برانگیخته شدن بدن‌های فیزیکی ما به زندگی جدیدی شبیه به عیسی است. او «فرزند نخست‌زاده قیامت» است.

برتری در مقام: در مکاشفه ۱: ۵، معنای مجازی این اصطلاح را نیز می‌بینیم که بر برتری عیسی در قدرت و سلطنت پس از رستاخیز او دلالت می‌کند. محقق کتاب مقدس جی.کی. بِیل توضیح می‌دهد:

«یوحنا عیسی را به عنوان پادشاه ایده‌آل داوودی در سطحی فراخ‌تر از آخرالزمان می‌بیند، که مرگ و رستاخیز او منجر به سلطنت ابدی او و سلطنت فرزندان محبوبش شده است… «فرزند نخست‌زاده» به جایگاه بالا و ممتازی اشاره دارد که مسیح در نتیجهٔ رستاخیز از مردگان به دست آورده است… . مسیح چنین موقعیت حاکمیتی بر جهان هستی به دست آورده است، نه به این معنا که او به عنوان اولین مخلوق همهٔ آفرینش شناخته می‌شود یا منشأ آفرینش است، بلکه به این معنا که او با رستاخیز خود، آغازگر آفرینش جدید است.»

امروز در مقاله این عبارت که عیسی «فرزند نخست‌زاده مردگان» است به چه معناست؟ به بررسی مطالب مفیدی در خصوص کتاب مقدس و راه و روش عیسی پرداختیم. در صورت تمایل می توانید سایر مقالات علی وحیدی در خصوص مسیحیت را از طریق این لینک مشاهده نمایید